AŞK-I YUNUS

Klasik Türk Sanatları Vakfı’nın İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı Etkinlikleri kapsamında yürüttüğü, Klasik Türk Sanatlarında 15 sergi 15 seminer projesinin 11. ayağı olan ve Emel Türkmen ve Altın’dan Haleler Grubu’nun eserlerinden oluşan Aşk-ı Yunus Tezhip Sergisi’nin, 06 Kasım 2010 Cumartesi günü Üsküdar Bağlarbaşı Kültür Merkezi’nde oldukça yoğun bir yerli ve yabancı ziyaretçi katılımı ile açılışı gerçekleşti. 

Üsküdar Belediyesi Başkan Yardımcısı Hilmi TÜRKMEN ve Prof. Dr. Çiçek Derman iştirak ettiği, Birleşik Arap Emirlikleri Dubai’den gelen hattatların da ilgi gösterdiği ve beğenilerini dile getirdikleri sergi açılışında 60 adet tezhipli eserde; 45 müzehhibe, 26 hattat ve 2 minyatür sanatçısının imzası yer aldı. 

Seminer programı, şiir dinletisi ve Neyzen Onur ÖNER’in icrâ ettiği solo ney taksimi ile başladı. Klasik Türk Sanatları Vakıf Başkanı Sn. Ahmet Zeki Yavaş’ın konuşmasının ardından, hezarfen sanatkâr Prof.Dr. M.Zeki Kuşoğlu konuşma yaparak programa sürpriz bir katkıda bulundu. Konuşmasında, yaklaşık otuz yıl önce ilk defa kendisi tarafından Yunûs Emre temalı serginin oluşturulması hikâyesini anlattı. Sergide yer alan sanatkârlara ilişkin hatıralarından ve Yunûs Emre’nin bireysel ve sosyal hayatlarımıza kazandıracaklarının öneminden bahsetti. 

Prof. Uğur Derman’ın oturum başkanlığını üstlendiği seminer programı, Prof. Dr. Mahmut Erol Kılıç ve Müzehhibe Emel Türkmen’in konuşmacı olarak katılımlarıyla gerçekleştirildi. 

Prof. Uğur Derman hocamız, tezhip sanatının Klasik Türk Sanatlarındaki yeri ve önemi konusunda dinleyicileri bilgilendirerek Yunûs Emre’nin kişiliği ve şiirlerinin tezyini sanatlardaki tema ayrıcalığı hususunda aydınlatıcı bilgiler verdi. Projedeki müzehhibelerin hocası olan Emel Türkmen’in Üniversite yıllarındaki öğrencilik başarısına dair küçük detaylardan bahseden Derman, serginin nitelikli oluşu konusunda önemli saptamalarda bulundu. Özgün tasarımlı hat levhalarından, klişeleşmiş yazı formlarına alternatif olabilecek farklı ve güzel hat istiflerinden hoşnut olduğunu kaydetti.  

 Prof. Uğur Derman’ın ardından söz alan Prof. Dr. Mahmut Erol Kılıç, tezyini sanatların İslam’daki tasavvuf anlayışından beslendiğini, tasavvuf konusunda geri kalmış medeniyetlerin sanattan bihaber olduğuna dair tespitlerini ifade etti. İnsanın yaradılışı ve diğer yaratılmışlarla olan münasebetiyle kendi ruhunu yapılandırmada ve tanımada sanatın görünmeyen yönlerinin Çok tesirli olabildiğini kaydetti. Sanatkârın bu bilinç ayrıcalığı ile doğduğunu ve ürettikleriyle tüm insanlığa bunu izâh etmesinin önemli vazife olduğunu belirtti. Yunûs Emre’nin Allah aşkı ile şiirlerini meydana getirdiğini, bunun için herhangi bir sanatsal kaygı gütmediğini anlatarak bu öz anlayışın hüküm sürdüğü bir yaradılışa sahip olmasından dolayı ayrıcalıklı ve örnek alınası bir arif olduğundan söz etti. Bu nedenle pek Çok sanat dalında şiirlerinin temel teşkil etmesinin nedenlerine açıklık getirdi ve Yunûs Emre’den seçtiği beyitlerle konuşmasını tamamladı.

Son olarak söz alan Müzehhibe Emel Türkmen, sanata olan ihtiyacın kaynağından bahsederek tezhip sanatının İslamî unsurların yüceltilmesi hususunda başta gelen bezeme sanatı olduğunu ifade etti. Süsleme anlayışının Kur’an-ı Kerim’den levhalara geçişinin önemine değinirken, yazıların muhteviyatına yönelik tasarımların oluşumu için en uygun alanı meydana getirdiklerini belirtti. Sergiye konu olan Yunûs Emre’nin kişiliğinden, dervişliğinden ve şiirlerinden bahsederek, onun mütevazılığını taçlandırmak adına bir ithaf niyetiyle eserleri oluşturduklarını kaydetti. Eserlerin yapım aşamasında geleneksele bağlı kalınarak kurgulanan özgün tasarımların yanı sıra tamamen klasik uslûplu Çalışmaların varlığına dikkat Çekti. Tezhip sanatının tarihsel öyküsünü ve gelişimini fotoğraflar eşliğinde aktaran Türkmen, klasik dönem tezhip anlayışını benimsediklerini belirtti. Son olarak serginin oluşumunda söz sahibi kurum ve kuruluşlara teşekkür etti. 

Oturumun ardından konuşmacılara plaketlerini vermek üzere Prof. Dr. Çiçek Derman sahneye davet edildi. Plaket töreninin ardından yine Neyzen Onur ÖNER ‘in solo taksimi ile seminer sona erdi. 

Klasik Türk Sanatları Vakfı öncülüğünde gerçekleştirilerek değerli hocalarımızla zenginleştirilmiş bir seminer programı ile desteklenen Aşk-ı Yunûs Tezhip Sergisi, kamuoyuna kazandırılmış bir değerler manzumesidir. Emeği geçen herkese sonsuz teşekkürler... 

Elif SÖNMEZIŞIK