İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA) ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) Kültür Enstitüsü işbirliğiyle düzenlenen Hat Sergisi 15 Ağustos 2011, Pazartesi günü saat 16.00’da Dolmabahçe Sanat Galerisi’nde ziyarete açıldı.
Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) bölgesinde yer alan ülkelerin sanat mirasının gündeme getirilmesi amacıyla başlatılan EİT Hat Festivali Çerçevesindeki sergilerin birincisi 13-27 Ekim 2010 tarihlerinde Tacikistan’ın başkenti Duşanbe, Behzad Sanat Müzesi’nde gerçekleştirildi. Bu sergiyle EİT üye ülkelerinden hattatların eserlerinden seçilen 300 Çalışma sanatseverlerin beğenisine sunuldu. Festivalin ikinci ayağını oluşturan Afganistan sergisi, 2-8 Aralık 2010 tarihlerinde başkent Kabil’de Babür’ün Bahçesi’nde ziyarete açıldı. Son olarak “Güneş Ülkesi” temalı sergi İran’ın başkenti Tahran’da 15-26 Haziran 2011 tarihlerinde Sanat Galerisi’nde sanatseverlerle buluştu.
Festivalin dördüncü sergisi ise kültür başkenti İstanbul’da gerçekleştiriliyor. Ekonomik İşbirliği Teşkilatı üye ülkelerinden başta Türkiye ve İran olmak üzere Afganistan, İran ve Pakistan’dan 65’in üzerinde sanatçı, yüzün üzerinde eserle sergiye katıldı. Etkinlikte Ahmet Zeki Yavaş, Ali Şirazî, Ali Toy, Cevad Bahtiyarî, Davut Bektaş, Emir Ahmed Felsefî, Fuat Başar, Gulam Hüseyin Emirhanî, Hasan Çelebi, İlahî Hatemî, Muhammed Haydarî, Muhammed Salahşur, Osman Özçay, Savaş Çevik gibi hat üstatlarının eserleri yer aldı. Sanatçıların sülüs, nesih, nestalik gibi Çeşitli yazı türlerinde kendi üslûplarını sergiledikleri birbirinden kıymetli hat sanatı eserlerinin bir arada sunulduğu sergi 15 Ağustos 2011, Pazartesi günü saat 16.00’da Dolmabahçe Sanat Galerisi’nde ziyarete açıldı. Sergi, 26 Ağustos 2011 tarihine kadar 9.30 ile 17.00 saatleri arasında gezilebilir.
İslam kültür ve medeniyeti alanlarındaki akademik faaliyetlerinin yanında sanat faaliyetleriyle de tüm dünyada bir bilgi ve başvuru kaynağı olarak bilinen IRCICA 1980’den bugüne kadar 237 farklı sergi düzenledi. Bu sergilerden 168’i IRCICA’nın Yıldız Sarayı, Çit Kasrı’ndaki sergi salonunda düzenlenirken 63’ü Afganistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Cezayir, Endonezya, Fas, Gine, Katar, Kazakistan, Kuveyt, Malezya, Mısır, Pakistan, Senegal, Sudan, Suriye, Suudi Arabistan, Tunus, Türkiye, Umman, Ürdün, Yemen olmak üzere İslam İşbirliği Teşkilâtı üyesi ülkelerde, 5 tanesi ise başka ülkelerde (Almanya, A.B.D., Fransa, İngiltere ve Japonya) gerçekleştirildi.
İSLAM TARİH, SANAT VE KÜLTÜR ARAŞTIRMA MERKEZİ (IRCICA)
İslam İşbirliği Teşkilatı’na bağlı İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA) 57 üye ülkesi bulunan hükümetler arası bir kuruluştur. Merkez kurulduğu 1980 yılından beri Müslüman milletlerin tarihi, bilim tarihi, arkeoloji, mimarlık ve şehirleşme, güzel sanatlar, elsanatları, kültür mirasının korunması ve kültürel kalkınma konuları dâhil olmak üzere İslam kültür ve medeniyetiyle ilgili her alanda araştırma, yayın, belge ve bilgi yönetimi Çalışmaları yürütmektedir. Ayrıca “İslam” imajının ve Müslüman toplumların kültürlerinin dünya kamuoyunda doğru bir biçimde yansıtılması ve tanıtılması ve İİT Üye Devletleriyle diğer ülkeler arasında kültürel işbirliği yoluyla yakınlıkların güçlendirilmesi amacıyla uluslararası projeler yönetmekte, bu sayede Müslüman toplumların kendi aralarında ve Doğu ile Batıdaki diğer toplumlar arasında uyumlu ilişkiler kurulmasına katkı sağlamaktadır. IRCICA, Çalışmalarını yayınlar, kongreler, sergiler, mimarlık ve sanat yarışmaları yoluyla ve kütüphane ve arşiv hizmetleriyle gerçekleştirmektedir.
IRCICA klasik İslam sanatlarının ve özellikle Hat Sanatı’nın tanıtılması, sanatkârların desteklenmesi, bu sanatların tarihi ve bugünkü uygulamaları konularında incelemelerin ve eğitimin geliştirilmesi için Çalışmaktadır. Bu alanlarla ilgili olarak İslam ülkelerinde ve tüm dünyadaki ilgili Çevrelerce bilinen bir odak noktası durumundadır. Üç yılda bir defa düzenlediği Uluslararası Hat Yarışmaları’ndan 8.’sini 2010’da sonuçlandırmıştır. Hat sanatıyla ilgili yayınları araştırmacılar ve sanatçılar tarafından kaynak olarak kullanılmaktadır. IRCICA ayrıca Çeşitli ülkelerden hattatların katıldığı eğitim programları düzenlemektedir.
EKONOMİK İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI KÜLTÜR ENSTİTÜSÜ (ECI)
Merkezi Tahran’da bulunan Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) 1985 yılında İran, Pakistan ve Türkiye tarafından kurulmuş bir bölgesel teşkilattır. 1992’de yedi ülkenin katılımıyla genişlemiştir. Başta enerji, sanayi, tarım, taşımacılık olmak üzere kalkınmanın ekonomik yönleri üzerinde üye ülkeleri arasındaki işbirliğini desteklemenin yanısıra kültür ve eğitim alanlarında da faaliyet göstermektedir. Teşkilata bağlı EİT Kültür Enstitüsü ise 1995’te kuruluş belgesinin onaylanmasıyla faaliyete geçmiştir. Kültür Enstitüsü, EİT üyesi ülkelerin kültürel mirasını korumaya yönelik ortak projeler yürütmektedir. Enformasyon, edebiyat, sanat, felsefe, spor ve eğitim gibi Çok geniş bir alanlar yelpazesi üzerinde araştırmalara ve işbirliğine katkıda bulunmayı ve bu alanlarda Çalışan kurum ve kişiler arasında iletişimi yaygınlaştırmayı amaçlamaktadır.
Ekonomik İşbirliği Teşkilatı’nın ve dolayısıyla bu teşkilata bağlı Kültür Enstitüsü’nün üye ülkeleri Afganistan, Azerbaycan, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Pakistan, Tacikistan, Türkiye ve Türkmenistan’dır.
Nurcan TOPRAK
Fotoğraflar: A. E. S. ÇELİK