(ö.1118/1706) Türk hattatı
İstanbul'da doğdu. Doğum tarihi bilinmemektedir. Ağakapısı mektebinde hocalık yaptığı için Ağakapılı lakabıyla tanındı. Babasının adı Ali olduğundan yazılarına genellikle İsmail b. Ali şeklinde imza atmıştır. Aklâm-ı sitteyi Büyük Derviş Ali'den öğrendi ve ondan icâzet aldı. Şeyh Hamdullah vadisinde mükemmel eserler veren Ağakapılı kırktan fazla Mushaf-ı Şerif ile çok sayıda En'âm-ı Şerif ve kıta yazmıştır. Hafız Osman' ın Sünbülefendi Dergâhı haziresindeki mezar Kitâbesini de yazan Ağakapılı, "Hüsn-i hattı biz bildik, Osman Efendi'miz yazdı" sözüyle, çağdaşları arasında en çok Hafız Osman'ı beğendiğini ifade etmiştir. Ölümünde bu kitâbe, isim ve tarih değiştirilerek, Kasımpaşa'da bugün yok olan Tersane (Zindan) arkasında
Darıderesi Mezarlığı'ndaki kabir taşına hakkedilmiştir. Yetiştirdiği talebeleri arasında en meşhuru, "İkinci" lakabıyla Büyük Derviş Ali'den ayırt edilen Anberîzâde Derviş AIi 'dir. Kaynaklarda, Ağakapılı'nın ancak seksen yaşına vardığında ellerine titreme geldiği kaydedildiğine göre, uzun bir ömür sürmüş olmalıdır. Onun celî-sülüsle yazdığı bir başka eser de, sonraki celî anlayışına göre pek iptidai kalan Fatih'te Şeyhülislâm Feyzullah Efendi Medrese ve Kütüphanesi'nin
(bugünkü Millet Kütüphanesi) kitâbeleridir. Ağakapılı'nın vefatına Müstakimzâde
Sâdeddin Efendi'nin düşürdüğü tarih mısraı şöyledir:
"Oldu İsmâîl Efendi hâce-i me'vâ meded" (l l 18).
BiBLİYOGRAFYA;
Suyolcuzâde Mehmed Necîb, Devhatü'l ·küttâb (nş r . Kilisli Muallim Rifat) , İstanbul 1942, s.11 ; Müstakimzâde, Tuhfe'i Hattâtin (nşr. İbnülemin Mahmud Kemal), İstanbul 1928, s. 123 ; Eşref Edib. "Ağakapulu ", iTA, 1,138. İSAM
Müellif: M Uğur Derman
Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 1988 yılında İstanbul'da basılan 1. cildinde, 461-462 numaralı sayfalarda yer almıştır.