Klasik Türk Sanatları Vakfı

Haşim Muhammed El-Bağdadi

<p>Ebu Rakım Haşim b. Muhammed b. elhac Dirbas el Kaysi el Bağdadi, 1335/1917 yılında Bağdad ' da Han Levend semtinde doğdu. Küçük yaşta hat san'atına ilgi duyarak, Molla Arif Şeyhli'den, sonra Ali Sabir'den kısa süreli dersler aldı. Nihayet Şeyh Molla Ali Fazli'den meşk etmeyebaşladı ve 1363/1943'de icazete hakkazandı. Ertesi yıl Kahire'ye giderek Ma'hedi Tahsinü'l-Hutut (Güzel Yazı Enstitüsü)'a talebe oldu. Yazıları buradaki hocaların takdirini kazanarak doğrudan mezuniyet imtihanına kabul edildi; Seyyidİbrahim ve Muhammed Hüsni'den de şeref derecesiyle 1364/1944'de icazet aldı.</p> <p>1365/1946'da Bağdad'da hat mektebi açtı. İstanbul'a gelerek Türk hattatlarıyla ve bu arada Hamid Aytaç,la tanışıp ondan da iki kere icazet aldı (1370/1950 ve 1372/ 1952). Uzun yıllar Bağdad'da Kadastra Dairesi'nin hattatlığını yürüten Haşim , 1380/1960'da Ma'hedi'l-Fünunu'l-Cemile (Güzel San'atlar Enstitüsü)'de hat ve tezyinat bölümü reisi oldu.</p> <p>Haşim, Türk hattatlarının son derecede tesirinde kalmıştır. Hafız Osman, Şevki, Kamil ve Hamid gibi üstadların yazılarına büyük hayranlık duyardı. Hele Mustafa Rakım'a olan bağlılığından dolayı oğluna Rakım adını koymuş ve kendisi de "Ebu Rakım " (= Rakım'ın babası) künyesini kullanmaya başlamıştır. İstanbul'a geldiği vakit, seçme bir hat koleksiyonuna sahip olan Üstad Necmeddin Okyay’ı ziyaret ederek müzakerelerde bulunurdu; bu satırların yazarı da, Haşim'in o toplantılarda nasıl bir haz ve alaka duyduğuna bizzat şahid olmuştur.</p> <p>Haşim merhum, hat san'atının Irak 'da yayılması için rik'a hattı üzerine ve diğer hat nev'ilerinde iki meşk albümü neşretti . Ayrıca XII.(XIX.) asırda yaşayan Osmanlı hattatı Mehmed Emin er-Rüşdi'nin 1236/1821'de yazdığı ve Sultan Abdülaziz'in annesi Pertevniyal Valide Sultan'ın İmam-ı Azam Camii'ne vakf ettiği çok güzel bir mushafın da Evkaf Divanı'nca, üç defa basılmasına nezaret etti. Ayet rakamlarını, sure başlarını, cüz ve secde işaretlerini yazdı. Mushafın serlevhasını da Arap zevkıne göre yeniden tezhip ederek bastırdı.</p> <p>Kendisi kıt'a, hilye ve levhalardan başka, Bağdad'da ve diğer şehirlerdeki mimari eserlerde çini veya mermer üzerine nadiren kufii, ekseriya celi sülüs'le (mesela Abdulkadir Geylani ve Hacı Mahmud camiieri) kuşaklar yazdı. 27 R. evvel 1393/30 Nisan 1973'de Bağdad'da vefat ederek Hayzaran kabristanına defnedildi.</p> <p>&nbsp;</p>